Gruźlica jest chorobą zakaźną – wywoływaną przez bakterię – prątek gruźlicy. Źródłem zakażenia jest najczęściej chory na gruźlicę – prątkujący. Osoba chora na gruźlicę podczas kaszlu, kichania, odkrztuszania /odpluwania/ głośnego śmiechu, mówienia, wydala prątki wraz z kropelkami śluzu. Kropelki z zawartymi prątkami unosząc się w powietrzu, mogą dostać się do płuc kolejnych ludzi wraz z wdychanym powietrzem. Jeden nieleczony chory prątkujący zakaża w ciągu roku średnio od 10 do 15 ludzi. Chory prawidłowo leczony już po miesiącu przestaje być zaraźliwy dla otoczenia.
W przeciwieństwie do innych chorób zakaźnych jedynie u 3-8% ludzi zakażonych prątkiem rozwija się gruźlica. Choroba rozwija się gdy nastąpi osłabienie sił obronnych organizmu. Najczęstszymi czynnikami zewnętrznymi osłabiającymi organizm ludzki są: niedożywienie, złe warunki mieszkaniowe – przeludnione, ciemne, wilgotne mieszkania, a także złe warunki sanitarne. Do czynników wewnętrznych sprzyjających przejściu zakażenia prątkiem w chorobę, należą zakażenie HIV, cukrzyca, krzemica, choroby nowotworowe, choroby krwi, schyłkowa niewydolność nerek oraz np. stan po transplantacji, leczenie sterydami, leczenie immunosupresyjne, szybka utrata masy ciała.
Kto może skorzystać z programu?
Osoby dorosłe, w szczególności:
Z programu nie mogą skorzystać osoby, u których rozpoznano już gruźlicę.
Od 1 stycznia 2008 roku do Programu Profilaktyki Gruźlicy w ramach zawartej z NFZ umowy, kieruje (na podstawie ankiety) pielęgniarka podstawowej opieki zdrowotnej u której pacjent złożył deklarację wyboru. Osoba u której zostanie stwierdzone podwyższone ryzyko zachorowania na gruźlicę, po konsultacji z lekarzem poz na którego liście świadczeniobiorców się znajduje – zostanie skierowana do dalszej diagnostyki i ewentualnego leczenia do Poradni Gruźlicy i Chorób Płuc.